Türkiye’de dünyanın hemen her ülkesinde süt elde etmek için bakımı yapılan inekler süy sığırı olarak tabir edilir. Sığır ırkları dünyanın pek çok yerine yayılmış olmakla birlikte, Türkiye’de birbirinden farklı ırklara rastlamak mümkün olur. İnek ırkları içerisinde süt verimi bakımından ayrılan cinsler de bulunur.
Zavot Sığırı/İneği
Genellikle beyaz bir görünüme sahip olan bu hayvanlar bazen açık kahverengi görünüme de bürünebilmektedir. Vücudu sağlam yapılı olmakla birlikte, orta büyüklüktedir. Derisi elastik yapıdadır ve sırt hattı düz bir şekilde gelir. Baş kısmı süt tipi sığır ırklarına benzer. Dişi ve erkek cinsinin ikisinde de boynuz bulunur.
- Zavot ineğinin verim özellikleri;
- Cidago yüksekliği: Erkek: 122-137 cm; Dişi: 102-130 cm
- Damızlık yaşı: Erkek: 24-36 ay; Dişi: 17-27 ay
- Buzağı doğum ağırlığı: Erkek: 19-28 kg; Dişi: 17-24 kg
- Süt verimi: 2300-3300 Lt/Laktasyon
- Süt yağ oranı: % 3.5-4.5
- Laktasyon süresi: 275-300 gün şeklindedir.
İnek Irkları
Boz Irk Sığırı/İneği
Koyu kül ve açık gümüş renklerinde olan ve inek ırkları içerisinde yer alan Boz Irk ineği, göz etrafındaki gözlük gibi koyu halkalar ile dikkat çeker. Tırnakları siyah renkte olup, boynuzlarının dipleri sarımsıdır. Kulaklarının içi siyah renkli kıllar ile kaplanmıştır. Genellikle açık kahverengi doğarlar ve büyüdükçe renkleri de değişir. Erkek ve dişi cinsinin ikisinde de boynuz vardır. 8 ile 46 cm arasında boynuz uzunluğu görülebilir.
Boz ırk ineğinin verim özellikleri;
- Canlı ağırlık: Erkek: 470 kg; Dişi: 375 kg
- 12 aylık canlı ağırlık: Erkek: 292 kg; Dişi: 167 kg
- Canlı ağırlık artışı: 1062 gr/gün
- İlkine doğum yaşı: 30 -36 ay
- Sürü doğum oranı: % 86.5
- Laktasyon süresi: 220 gün
- Süt verimi: 1095 – 2965 Lt
- Vücut uzunluğu: Erkek: 123 cm; Dişi: 138 cm
- Süt Yağı: %3.93
- Göğüs çevresi: Erkek: 187 cm; Dişi: 166 cm şeklindedir.
Jersey Sığırı/İneği
İnek ırkları arasında yer alan Jersey ineğinin rengi genellikle açık kahve, krem ya da sarımsıdır. Boynuzlarının oldukça kalın köklü olması ile dikkat çeker. Siyah gözlerinden ötürü bir geyiği andırdığı hissi vermektedir.
Süt ırkı ineklerinin özelliklerini fazlasıyla taşıyan bir tür olduğu için dünya üzerinde hayvancılık ile uğraşan kişiler tarafından rağbet görmektedir. Jersey ineğinin verim özellikleri;
- Süt verimi: 5.000 Lt/yıl
- Cidago yüksekliği: Erkek: 130 cm; Dişi: 120 cm
- Yağ oranı: % 6
- Canlı ağırlık: Erkek: 350 – 450 kg; Dişi: 330 – 400 kg
- Bir laktasyonda 2500 – 3000 lt süt verme şeklindedir.
Yerli Kara Sığırı/İneği
Türkiye’de en çok görülen inek ırklarından biridir. Tırnakları da dahil olmak üzere tamamen siyah renkte olan bu ırk küçük yapılıdır. Boynuzları hem kısa hem de oldukça incedir. Uzun ve dar bir baş yapısına sahip olan yerli kara ineği, uzun yıllar boyunca yetersiz koşullarda yaşayabilmeleri nedeni ile köy kesimlerinde tercih edilir.
Yerli kara ineğinin verim özellikleri şu şekildedir;
- Besleme koşulları baz alınarak canlı ağırlık sınır 200-300 kg arasında değişebilir.
- Yerli kara ineği ırkının süt verimi ortaya koyma amacına yönelik bu zamana kadar yapılmış olan çalışmalar oldukça eskiye dayanır. Bu çalışmalarda elde edilmiş olan değerler kapsamında, köy koşullarında 400-500 kg kadar olduğu görülmüştür. Besleme koşullarının iyileştirilmesi ile beraber damızlık seçimi sağlanması onucu süt verimlerinin 800-900 kg değerine kadar çıkartılabildiği de tespit edilmiştir.
- Canlı ağırlık artışı: 600-700 gr/gün olarak artış göstermektedir.
- Türkiye’de en çok bulunan inek ırkı olduğu için hayvancılık ile uğraşan kişiler yerli kara ineğini tercih ederler. İnek ırkları ve hayvanlar hakkında geniş bir bilgi veren Harikalar Diyarı web sitesi tüm hayvan çeşitlerine yönelik araştırmalar yapmaktadır.
