Kümes hayvanları, eti, tüyü ve yumurtası için yetiştirilen kanatlı hayvan grubudur. Yaygın olarak beslenen kümes hayvanları, ördek, kaz, tavuk gibi hayvanlardır. Ülke hayvancılığında, önemli bir yere sahiptiler.
Kümes Hayvancılığı
Kümes hayvancılığı yapmak için şunlara dikkat edilmelidir.
- Kümesler, özellikle yabani hayvanların zararlarına karşı korunaklı olmalıdır. Kümeslere giriş ve çıkışlar devamlı olarak kontrol altında tutulmalıdır.
- Kümeslerde kullanılacak malzemeler, kolayca yıkanıp temizlenebilir bir özellikte olması gerekir. Buna uygun ekipmanlar ile donatılmalıdır.
- Kümesler, beslenecek olan hayvanların, sağlığına uygun olmalıdır.
- Kümes havanları için kullanılacak yemler, güvenilir yerlerden alınmalıdır.
- Kümeslere çok fazla hayvan konulmamalıdır.
- Hastalık anında hemen veteriner hekimlere başvurulmalıdır. Hayvan hastalıklarında uzman desteği alınmalı, bilinçsizce ilaç verilmemelidir.
- Ölen hayvanlar olursa, uzak yerlere çukur açılarak gömülmeli, üzeri kireçlenmelidir.
- Kümeslerde fare gibi zararlılar ile etkin bir şekilde mücadele edilmelidir.
Kümeslerin Temizliği
Kümeslerin temizliğinde şunlara dikkat edilmelidir;
- Temizlik işlemi hayvanların boşaldığı zamanlarda yapılmalıdır. Temizliğe, ilk olarak altlıklarının çıkarılmasıyla başlanır. Altlığın etrafa yayılmamasına engel olmak amacı ile uzağa atılması gerekmektedir. Kümes içindeki diğer ekipmanlarında temizlenip, kuruması sağlanmalıdır.
- Kümes ve ekipmanlarda herhangi bir eksiklik ya da arıza var ise hemen onarılmalıdır.
- Kümes deterjanlı, bol su ile iyice yıkanmalıdır. Güzelce dezenfekte edilmelidir. Daha sonra ise kuruma işlemi bitince, badana yapılmalıdır.
- Kümes hayvanları gelmeden önce iyice içerisi havalandırılmalıdır.
- Isı durumu kontrol edilmelidir.
- Kümeslerdeki suluklar gün aşırı olarak temizlenmelidir.
- Kümeslere bakacak insanların ayrı kişilerden oluşması gerekir. Kümeste giymeleri için özel elbise ve ayakkabılar, kullanmaları sağlanmalıdır. Bu kıyafetler ile dışarıda dolaşmalarına izin verilmemelidir.
- Kümese yabancı insanların giriş yapmaları önlenmelidir.
- Veteriner hekim ve ziraat mühendisi gibi teknik elemanlara ihtiyaç duyulması halinde onlarında hijyen kurallarına uyarak giriş yapmaları sağlanmalıdır.
Kanatlı Hayvanların Bakımı
Kümes koşulları, hayvanların biyolojik ve ırk ihtiyaçlarını karşılayacak nitelikte olmalıdır. Hayvanlar yem ve suya kolayca ulaşabilmelidir. Binaların, ısınması, havalandırması, yalıtımı uygun olmalıdır. Işık alan, havalı bir yapıda olmalıdır.
Kullanılan binaların, hayvanların yoğunluğuna, hayvan türüne, ırkına uygun olması gerekir. Hayvanların gerinme, çırpınma, gibi doğal hareketlerini yapacak yoğunlukta olması gerekir. Temizliği, havalandırması kolayca yapılabilmelidir.
Kanatlı hayvanlar için en uygun ortam, doğal otlaklardır. Su kanatlıları akarsulara ve ya göllere rahatça gidebilmelidir. Hayvanlar bulundukları ortamda rahatça hareket etmesi, kanat çırpması ve kendini temizleyebilmesi gerekir. Kolayca yatabilecekleri, dönebilecekleri ortamlar hazırlanmalıdır. Bu nedenle hayvan sayılarının fazla olmaması gerekir.
